به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان، علیرضا ایزدی امروز چهارشنبه 30 فروردین‌ماه سال 1402، در آیین پاسداشت روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی که در محل تالار سعدی حوزه هنری اصفهان و با حضور منصور شیشه‌فروش مدیرکل بحران استانداری، اساتید و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های استان و جمعی از دوستداران میراث‌فرهنگی اصفهان برگزار شد، گفت: روز بناهای تاریخی و محوطه‌ها به‌قدری مهم است که روزی در جهان را مراکز فرهنگی بین‌المللی به آن اختصاص داده‌اند.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان ادامه داد: از دو منظر همواره در ایام خدمتم در میراث‌فرهنگی نسبت به بناهای تاریخی دغدغه داشتم، یکی اینکه چگونه می‌توانیم رفتاری فرهنگی با بناهای تاریخی داشته باشیم و دیگر اینکه چگونه می‌توانیم از این بناها به‌عنوان هویت فرهنگی این ملت بزرگ نگریسته و این تفکر را به نسل‌های آینده انتقال دهیم.

او تصریح کرد: تفاوت‌های فرهنگی پدران‌مان با نسل‌های ما، یعنی متولدین دهه‌های 40، 50 و حتی 60، کمتر است، اما امروز با نسل‌هایی مواجه هستیم که متولدین دهه‌های هشتاد و نود خورشیدی هستند و به نظر می‌رسد از دریافت ساختار فکری یکدیگر عاجزیم.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان تصریح کرد: هنوز خاطره حضور لودرها در بناهای تاریخی در دهه‌های گذشته و یا حتی برخورد نامناسب با جغرافیای طبیعی‌مان را از یاد نبرده‌ایم و به نظر می‌رسد این تفاوت دیدگاه‌ها با نسل‌های جدید از همان برخوردهای اشتباه با میراث ارزشمند فرهنگی و طبیعی‌مان نشات می‌گیرد، زیرا ندانسته ارتباط نسل‌های گذشته، یعنی نیاکان خداجویمان را با نسل‌های جدید قطع کرده‌ایم.

خطر فرونشست در اصفهان بسیار بالاتر از نقاط دیگر ایران است

در ادامه این نشست علی بیت‌الهی عضو هیئت‌علمی پژوهشکده زمین‌شناسی وزارت راه و شهرسازی استان اصفهان نیز با ایراد سخنانی گفت: متأسفانه از سال 1397 با پدیده خطر فرونشست زمین در دشت مهیار در جنوب اصفهان مواجه شده بودیم.

او ادامه داد: در سال 1400 خورشیدی در گزارشی 165 صفحه‌ای تأکید کردم که خطر فرونشست زمین در اصفهان جدی است، با این وصف بخش عمده‌ای از این گزارش به خطر پدیده فرونشست در حوزه میراث‌فرهنگی اختصاص داشت.

بیت‌الهی تصریح کرد: در این طرح مقرر شد 22 طرح با محوریت 12 نهاد دولتی، تحقیقاتی گسترده را در خصوص فرونشست انجام دهند که متأسفانه تاکنون اعتباری برای آن تخصیص داده نشده است.

ریسک فرونشست در مرکز شهر اصفهان قرار گرفته و خطر آن حتی 20 برابر بیشتر از خراسان رضوی است 

عضو هیئت‌علمی پژوهشکده زمین‌شناسی وزارت راه و شهرستان استان اصفهان بیان کرد: در این طرح مقرر شده تا چاه‌های جذبی متعدد همراه با پمپ‌های هوشمند در مناطق مختلف دشت اصفهان اجرایی شود و این در حالی است که امروز متأسفانه در تمامی بخش‌های ایران حتی گیلان، با پدیده فرونشست مواجهیم. خطر اینجاست که ریسک فرونشست در اصفهان و در مرکز شهر اصفهان قرار گرفته و خطر آن حتی 20 برابر بیشتر از خراسان رضوی است که بیشترین کانون فرونشست را به خود اختصاص داده است.

او تأکید کرد: باید تلاش کنیم این بحران برای مردم و مسئولان عادی نشود، بلکه این نکته باید به یکی از مسائل مهم اصفهان تبدیل‌شده و دغدغه روزانه مسئولان استان باشد.

بیت‌الهی در پایان سخنانش بر لزوم تدوین مقررات ملی پدیده فرونشست در سطح کشور که بخش عمده آن مقوله میراث‌فرهنگی را در برمی‌گیرد تأکید کرد.

فرونشست درد مشترک همه ایرانیان است

مهرداد حجازی عضو هیئت‌علمی گروه عمران دانشگاه اصفهان نیز با ایراد سخنانی گفت: بی‌تردید فرونشست یک پدیده جهانی است و فقط مربوط به ایران نیست، با این وصف باید تلاش کنیم با درک مناسب این موضوع بتوانیم راهکارهای مناسبی برای حل این مشکل بیابیم.

او ادامه داد: امروزه با نگاهی به 2 میدان عظیم امام علی(ع) و میدان نقش‌جهان که در دو دوره سده‌های پنجم و یازدهم هجری قمری در محورهای شمال و مرکز اصفهان ایجاد شده و دارای زمینه خاکی مناسبی هستند به‌خوبی درمی‌یابیم که نیاکان ما در انتخاب مکان این 2 میدان بسیار درست عمل کرده‌اند، پس هم‌اکنون باید تلاش کنیم با تدوین مقررات مناسب در حوزه فرونشست، تدابیر لازم را در خصوص حفاظت از این مجموعه‌ها بیاندیشیم.

حجازی افزود: متأسفانه در حوزه ارزیابی خطر فرونشست از کشورهای پیشرفته عقب هستیم، لذا باید تلاش کنیم تا به‌سرعت این عقب‌افتادگی را جبران کنیم.

عضو هیئت‌علمی گروه عمران دانشگاه اصفهان تصریح کرد: امروزه در سازمان علمی و تحقیقاتی ملل متحد (یونسکو) کارگروه ویژه‌ای برای بررسی خطر جهانی فرونشست زمین تشکیل‌ شده، لذا پیشنهاد می‌کنم کارگروه پدیده فرونشست ایران با این سازمان جهانی ارتباط برقرار کرده و اصفهان به مرکز اصلی پایش فرونشست زمین در ایران با محوریت میراث‌فرهنگی تبدیل شود.

فرونشست در اصفهان از دهه هشتاد آغازشده است

محمود هاشمی عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان به‌عنوان چهارمین سخنران این آیین نیز با ایراد سخنانی گفت: امروزه پدیده فرونشست جهانی است، فقط خشک‌سالی را در برنمی‌گیرد، بلکه مناطقی هم که دچار پرآبی هستند به دلیل تغییر شرایط جوی ایجادشده آسیب‌پذیر هستند.

او ادامه داد: فرونشست زمانی که به‌صورت عمودی شکل می‌گیرد فرونشست بوده و خطرات زیادی را برای آن منطقه به وجود می‌آورد.

هاشمی افزود: عوامل مختلفی همچون فرسایش شدید پنهانی، آسیب‌های ناشی از فرسودگی تأسیسات شهری و میسرهای قنات‌های قدمی و حتی بهره‌برداری بیش‌ازحد از منابع نفت و گاز می‌توانند باعث فرونشست شوند.

برداشت بی‌رویه آب عامل مهم فرونشست زمین در اصفهان

بهرام نادی عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد نیز به‌عنوان آخرین سخنران در این مراسم، ضمن پاسداشت روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی با ایراد سخنانی گفت: امروزه تمامی نقاط استان اصفهان حتی مناطق غرب استان که پر بارش ترین نقاط استان اصفهان هستند نیز دچار فرونشست شده است.

او ادامه داد: مناطق مختلف شهر اصفهان به‌ویژه در محورهای شمال و شرق شهر با پدید فرونشست مواجه است که عملاً نه‌تنها آثار تاریخی بلکه حتی ساختمان‌های جدید را هم تهدید می‌کند.

نادی افزود: کم شدن شدید آب‌های زیرزمینی یکی از مهم‌ترین عوامل فرونشست زمین در اصفهان است.

انتهای پیام/

انتهای پیام/